Eudaimonia... Sokrates’e göre erdem insanı mutluluğa (eudaimonia), yani hazza götürecek en iyi araçtır, çünkü erdemli bir hayat sürmek kendiliğinden mutluluk yaratacak güce sahiptir. Ben erdem yerine fazilet demeyi tercih ediyorum. Fazilet fazlalıkla ilgilidir, insan hayatını olumsuz etkileyen, dolayısıyla mutlu olmasını engelleyen o kadar çok bireysel ve toplumsal durum ve şema var ki, olumlu anlamda bir [...]
Sokrates’e göre bir insan ahlâklı olmak, doğru davranmak için önce bunun bilgisine ulaşmalıdır. Yani Sokrates’e göre doğru davranış için doğru bilgi şarttır; doğru bilgi olduğundaysa bunun ardından doğru davranışın geleceği de apaçıktır. Bilgi insanın sahip olduğu en büyük güçtür ve duygulara yenik düşmesi imkansızdır (Platon, Protagoras). İşte maalesef burada toplumsal ve bireysel şemalar, temel inançlar [...]
Sokrates konuştuğu kişilere sürekli sorar, bıktırırcasına. Karşılarındaki kişiler, güvenle iddia ettikleri şeyleri gerçekten biliyorlar mı, bunu anlamaya çalışır. Sokrates’in araştırmaları “ti esti”yle başlar. Delphie’li kahinin kehaneti, yani Atina’da ondan daha bilge kimsenin olmadığını söylemesi, ona göre şu anlama gelir: Sokrates bilge olmadığının bilincindedir. Kehanetin asıl söylediği kimsenin bilge olmadığıdır. Tanrı böylece en önemli şeylerle ilgili [...]
Sofistlerle birlikte Sokrates de, antik Yunan’ın dini inançlarının, ahlâk ilkelerinin bilginin önündeki en büyük engel olduğunu görmüştü. Doğa filozoflarına bir süre ilgi göstermiş olmasına rağmen, ortaya attıkları fikirleri düşünce sistemi içinde ona doğru gelen bir yere oturtamadığı için, kısa sürede doğayla ilgilenmekten vazgeçmiştir. Dikkatini insana, insanlar arasındaki ilişkiyi belirleyen ahlâka çevirerek, felsefeyi Cicero’nun daha sonra [...]
Zor bir hayat yaşamış olan Sokrates, İÖ 470 yılında Atina’nın Alopeke demos’unda bir taş ustası ya da heykeltıraş olan Sophroniskos’un oğlu olarak dünyaya geldi. Babasının gelirinin çok da az olmadığını varsayabiliriz, çünkü geleneksel zihin ve beden eğitimi aldı Sokrates. Annesi Phienarete’nin bir süre ebelik yaptığı iddia edilir. Ama bunu Platon’un, diyaloglarda Sokrates’in diyalektiğine etkili bir [...]
Yazılı tek bir sayfa bile bırakmadı ardında Sokrates. Belli bir Sokratesçi felsefe de söz konusu değildir. Bütün bunlar göz önüne alındığında tüm zamanların en önemli filozofu olma şansı aslında çok azdı, eğer Platon olmasaydı. Bir yanda Pythagoras gibi kendi düşüncesini yaymak istemeyen, ezoterik ve dogmatik felsefe yapan bir agrafi söz konusuydu, öte yanda Sokrates’in başını [...]
“(Sokrates’in) hayatı herkesin gözü önünde geçiyordu. Sabahları sohbet edilen yerlere ya da gymnasionlara, genç erkeklerin çıplak olarak spor yaptığı spor alanlarına gidiyordu; pazar yerlerinin insanlarla dolu olduğu zamanlarda, onu da mutlaka oralarda görebilirdiniz. Günün geri kalan zamanında insanlar nerede toplanıyorsa, o da orada oluyordu. Ve çoğunlukla konuşuyordu, isteyen herkes onu dinleyebilirdi.” Gerçekçi olmamız gerekirse, üşengeçler, [...]
Sigmund Freud und seine Frau Prof. Dr. Sigismund Scholomo Freud’un güçlü kadınlara bir zaafı vardı. Bu kadınlardan biri Lou Andreas Salomé’ydi. Nietzsche’nin âşık olup evlenme teklif ettiği, büyük Alman şairi Rilke’nin gençlik yıllarında hastalıklı bir aşk yaşadığı ve Freud’un ünlü Çarşamba toplantılarına katılma izni verdiği tek kadın. Hatta Cumartesileri düzenlediği dost toplantılarına iştirak etme hakkı [...]
Kokain... Yahudi olmak kariyer yapmanın önünde engeldi ama Freud kokainle tanıştığında bütün engelleri aşabileceği dahice bir şey bulduğunu sanmıştı. Güney Amerika’da yetişen koka bitkisinden elde edilen kokain Avrupa’da yeni yeni dikkat çekmeye başlamıştı. Kokainin yorgun ve tükenmiş askerlerin cesaretini artırdığı biliniyordu. Freud da kokaini hem hastalarında hem de kendisinde ve yakınlarında deniyordu. Ayrıca hayvan deneyleri [...]
Nörozun kökeni cinsel taciz değil mi? Yirminci yüzyılın başında Freud’un nörozun kökenini açıklama biçimi gerçek bir devrimci hareketti. Tutucu, ortodoks bir Hristiyan-Yahudi kültürü içinde, özellikle kadının sıkışmışlığının nedenlerini çok iyi anlıyor ve anlatıyordu psikanaliz. Travmayı ve hazzı, daha doğrusu sağlıklı olarak yaşanamayan cinsel hazzı odak noktasına alarak yapılan açıklamalar Viyana tıp çevrelerinin buz kesmesine neden [...]
